معروف ترین حلال چیست و بررسی حلال قطبی و غیر قطبی

باید گفت که، پاسخ دقیقی برای این سوال وجود ندارد زیرا حلال های مختلفی برای اهداف گوناگونی وجود دارد. به عنوان مثال شما نمی توانید با حلال از بین برنده ی زنگ آهن جرم های کتری داخل منزل را پاک نمایید. در این مقاله قصد داریم به چند تا از معروفترین این مواد و کاربرد های شگفت انگیز آن ها بپردازیم پس با ادامه ی این مقاله با ما همراه باشید.

حلال شیمیایی چیست؟

حلال شیمیایی ماده ای است که توانایی حل، تعلیق یا استخراج سایر مواد را بدون تغییر ترکیب شیمیایی خود دارد. حلال ها معمولاً در طیف گسترده ای از صنایع و کاربردها استفاده می شوند و عموما به دو دسته ی قطبی و غیر قطبی تقسیم می شوند.

کاربرد حلال ها شیمیایی:

• واکنش های شیمیایی:

از حلال ها برای حل کردن واکنش دهنده ها در واکنش های شیمیایی استفاده می شود. آنها محیطی را برای واکنش ایجاد می کنند و می توانند به تسهیل اختلاط مواد مختلف کمک کنند. این مواد می توانند شامل حلال های قطبی و غیر قطبی باشد.

• تمیز کردن:

 از حلال ها در محصولات تمیز کننده مختلف مانند چربی زدا، رقیق کننده رنگ و پاک کننده لاک ناخن استفاده می شود. آنها به حل شدن و حذف موادی مانند روغن، گریس، رنگ و لاک ناخن کمک می کنند. از جمله این حلال ها می توان به تری اتانول آمین، بوتیل گلیکول، متیل استات و... اشاره کرد.

از بین بردن رسوبات نیز عموما با کمک این مواد امکان پذیر است. برای از بین رفتن رسوبات کتری سیتریک اسید گزینه ی مناسبی است و برای از بین بردن رسوبات زنگ آهن عموما فسفریک اسید می تواند موثر واقع شود.

• رنگ ها و پوشش ها:

حلال ها در فرمولاسیون رنگ ها، لاک ها و پوشش ها استفاده می شوند. آنها محیط مایع را برای رنگدانه ها و چسب ها فراهم می کنند تا محصولی  یکنواخت حاصل شود و با خشک شدن رنگ تبخیر شوند. از جمله ی این حلال ها می توان به نرمال بوتانول، استون، بوتیل گلیکول استات و... اشاره نمود.

• داروها:

 حلال ها در تولید داروها برای اهداف مختلفی از جمله به عنوان محیطی برای فرمولاسیون دارو، استخراج مواد فعال و به عنوان یک عامل پاک کننده در فرآیند تولید استفاده می شوند. از جمله این مواد می توان به ایزوپروپیل الکل ، اتانول و... اشاره نمود.

• جوهر و رنگ:

از حلال ها در فرمولاسیون جوهر برای چاپ، مارکرها و انواع رنگ ها استفاده می شود. آنها به حفظ ویسکوزیته و قوام مناسب جوهر یا رنگ کمک می کنند. از جمله این مواد می توان به بوتیل گلیکول، استون، ایزوپروپانول، حلال 402 و... اشاره کرد.

• استخراج:

 حلال ها برای استخراج ترکیبات خاص از منابع طبیعی مانند استخراج اسانس از گیاهان یا جداسازی اجزا در یک مخلوط استفاده می شوند. مهم ترین حلال استخراج بوتیل گلیکول، گلیسیرین و پروپیلن گلیکول می باشند.

شما می توانید برای خرید بوتیل گلیکول و سایر حلال های شیمیایی به وبسایت شیمیایی تهران مراجعه نمایید.

• شیمی تجزیه:

حلال ها در تکنیک های تحلیلی مانند کروماتوگرافی و طیف سنجی برای حل و جداسازی اجزای مختلف نمونه برای تجزیه و تحلیل استفاده می شوند.

• محصولات مراقبت شخصی:
• حلال ها در فرمولاسیون محصولاتی مانند عطرها، دئودورانت ها و محصولات مراقبت از مو استفاده می شوند. آنها به حل شدن و پراکندگی مواد مختلف کمک می کنند. از جمله این مواد می توان به تری اتانول آمین، ایزوپروپیل الکل و... اشاره کرد.
• صنایع غذایی:

برخی از حلال ها در استخراج طعم ها، عطرها و سایر افزودنی های غذایی از منابع طبیعی استفاده می شوند.

تفاوت حلال قطبی و غیر قطبی

حلال های قطبی و غیرقطبی دو نوع حلال هستند که ویژگی های شیمیایی متمایزی ، به ویژه از نظر توانایی آنها در حل انواع مواد شیمیایی مختلف دارند. در ادامه بیشتر بخوانید:

حلال های قطبی:

قطبیت مولکولی: حلال های قطبی دارای مولکول هایی با توزیع نابرابر الکترون ها هستند که در نتیجه یک انتهای مثبت و منفی (یک قطب مثبت و یک قطب منفی) ایجاد می شود. این به دلیل تفاوت در الکترونگاتیوی بین اتم های موجود در مولکول است.

مثال‌ها: حلال‌های قطبی رایج عبارتند از آب (H2O)، الکل‌ها (مانند اتانول و متانول)، استون ، تری اتانول آمین، بوتیل گلیکول و آمونیاک (NH3).

قابلیت انحلال: حلال های قطبی در حل کردن ترکیبات یونی و قطبی بسیار موثر هستند. آن‌ها می‌توانند یون‌ها و دیگر مولکول‌های قطبی را احاطه کرده و به حل و تجزیه آن‌ها کمک کنند.

توجه داشته باشید که برای خرید محصولات شیمیایی (خرید بوتیل گلیکول، خرید تری اتانول آمین و... ) و سایر مواد شیمیایی مورد نظرتان به شرکت های معتبر در این خصوص مراجعه نمایید.

حلال های غیر قطبی:

قطبیت مولکولی: حلال های غیرقطبی دارای مولکول هایی با توزیع نسبتاً یکنواخت الکترون ها هستند. این بدان معناست که آنها فاقد قطب مثبت یا منفی قابل توجهی هستند.

مثال‌ها: حلال‌های غیرقطبی متداول شامل هگزان، بنزن، تولوئن و دی‌اتیل اتر هستند.

قابلیت انحلال: حلال های غیرقطبی در حل کردن ترکیبات غیرقطبی مانند هیدروکربن ها عالی هستند. آنها در حل کردن مواد یونی یا بسیار قطبی کمتر موثر هستند.

• خلاصه:

به طور خلاصه، تفاوت اصلی بین حلال های قطبی و غیرقطبی در قطبیت مولکولی آنها و توانایی آنها در تعامل با انواع مختلف مولکول ها نهفته است. حلال های قطبی در حل کردن مواد یونی و قطبی خوب هستند، در حالی که حلال های غیرقطبی در حل کردن ترکیبات غیرقطبی موثر هستند. درک این تفاوت ها در انتخاب حلال مناسب برای فرآیندها و واکنش های شیمیایی خاص مهم است.