توجه به نهاد خانواده در نظام سلامت جوامع

به گزارش خبرگزاری مهر، همایش بین‌المللی پوشش همگانی سلامت خانواده و نظام ارجاع، یک رویداد موفق برای انتقال تجارب ایران در حوزه سلامت بود.

در روز نخست این همایش بین‌المللی چند پنل برگزار شد که در یکی از این پنل ها با موضوع حاکمیت و رهبری در برنامه سلامت خانواده و سیستم ارجاع، جاستین هسو نماینده سازمان بهداشت جهانی ضرورت تأمین مالی و اصلاحات مبتنی بر PHC را مورد تاکید قرار داد و پوشش بیمه‌ای ایران را نزدیک به سطح عمومی جهانی دانست و گفت: هدف از توسعه و تقویت پوشش بیمه‌ای کاهش هزینه‌های درمانی از سوی بیماران است.

وی، افزایش بسترهای خدمات سلامت محور و ارتقای درمان‌های بیمارستانی تحت پوشش بیمه‌ها را مورد تاکید قرار داد و افزود: به طور کلی در ایران با توجه به جمعیت تحت پوشش بیمه‌ها، اقدامات مناسبی به مردم داده می‌شود.

نماینده سازمان بهداشت جهانی ادامه داد: موضوع کلی دیگری که می‌توان به آن پرداخت سیاست کلی مربوط به درآمدها و ارتباط آن با افزایش یا کاهش بار بیماری‌ها است، به معنای ساده‌تر تمرکز اصلی به مدیریت مالی دولت‌ها برمی‌گردد، هر چه اقتصاد بزرگ‌تر باشد عدد و رقم اختصاص یافته به درمان مردم هم بزرگ‌تر خواهد شد.

وی، استفاده از کلان داده‌ها را با هدف تخصیص بودجه در درمان مورد توجه قرار داد و افزود: در مدیریت مالی مرحله مهم اجرا است، به این شکل که دولت‌ها به قوانین و روش‌های اجرایی نیازمند هستند و در مرحله آخر گزارش‌دهی و پاسخگویی مد نظر است.

در بخش دیگری از این پنل، محمدرضا واعظ مهدوی کارشناس اقتصاد سلامت، به موضوع اثرات بیولوژیکی نابرابری در سلامت پرداخت و گفت: امروزه مفهوم سیاست مبتنی بر عدالت برای سیاستگذاران مفهوم ناآشنایی نیست و در ادبیات حوزه سلامت از کفایت لازم برخوردار است.

وی، ورود مفهوم عدالت در سلامت را راهکاری برای نشان دادن آثار سو بی‌عدالتی و کاهش نابرابری اجتماعی در سلامت دانست.

واعظ مهدوی با تاکید بر اینکه در گذشته درآمد سرانه شاخص پیشرفت کشورها تلقی می‌شد، ادامه داد: باید به سمت بسط شاخص‌های کیفی، توسعه انسانی و رفاه اجتماعی حرکت کنیم.

در دومین روز همایش بین المللی پوشش همگانی سلامت با برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع که با حضور نمایندگان ۱۷ کشور برگزار شد، در چند پنل تخصصی درباره موضوعاتی همچون برنامه سلامت نوزادان، فناوری‌های جدید و ارتقای روش‌های نظارت و ارزیابی برای بهبود کیفیت خدمات سلامت، تسریع در نتایج سلامت نوزادان، نقش تحول بخش بیمارستان در تقویت مراقبت‌های بهداشتی اولیه، همسوسازی نظام آموزش حرفه‌های بهداشتی مطابق با نیازهای مراقبت‌های بهداشتی اولیه مطالبی مطرح شد.

گاگان گوپتا نماینده UNICEF که درباره ادغام برنامه سلامت نوزادان در این کنگره سخنرانی می‌کرد، گفت: از تمامی همکاران بهداشتی سراسر دنیا و نیز سایر مسئولانی که برای افزایش سلامت مردم جهان به ما کمک می‌کند تشکر می‌کنم، دغدغه امروز این است که چگونه از مرگ و میرهای مادران باردار، نوزادان و کودکان پیشگیری کنیم.

وی وضعیت برخی کشورها در خاورمیانه و آفریقا را نامطلوب توصیف کرد و ادامه داد: ما در میانه دوره آزمایشی هستیم ضمن اینکه طی پنج سال گذشته، مداخلات بهداشتی ما در منطقه تغییرات کمی داشته است.

گاگان گوپتا تاکید کرد: یونیسف برای بقای کودکان و پوشش و دسترسی منصفانه همه مردم به خدمات بهداشتی و درمانی تلاش می‌کند.

نماینده UNICEF با بیان اینکه اگر می‌خواهیم جان و سلامت نوزاد را حفظ کنیم باید به بهداشت مادر هم توجه داشته باشیم، خاطرنشان کرد: باید درباره بهداشت مادر و کودک برنامه‌ریزی کنیم ضمن اینکه یکپارچه‌سازی ایده‌ها ضرورت دارد.

حمید رواقی نماینده WHO با موضوع نقش تحول بخش بیمارستان در تقویت PHC (مراقبت‌های بهداشتی اولیه) سخنرانی کرد و گفت: درباره بیمارستان تعریف‌های متعددی می‌شود، اما با تعریف WHO بیمارستان مکانی است که باید ۲۴ ساعته خدمات سرپایی و بستری انجام دهد.

وی با اشاره به اینکه بیمارستان نقش متفاوتی هم برای سایر اجزای نظام سلامت دارد، ادامه داد: به نظر می‌رسد تعریف بیمارستان را باید تغییر داد به این شکل که در بیمارستان‌ها از سوی درمان بیماری باید به سمت رفع نیازهای سلامت مردم حرکت کنیم.

گوهر واجید نیز در پنلی با موضوع همسوسازی نظام آموزش حرفه‌های بهداشتی مطابق با نیازهای PHC گفت: اگر به عملکرد پزشکی که مشکل بیماری را حل می‌کند توجه کنید، می‌بینید که تمامی عناصر بهداشت و سلامت و سایر کارکنان باید با او همکاری کنند و او باید نقش یک رهبر را در این زمینه ایفا کند.

وی اضافه کرد: در مباحث سلامت باید آموزش‌ها مبتنی بر آموزش‌های کاربردی باشد، در ایران این کار انجام شده است.

به گفته گوهر، در واقع از پیشینیه‌های تحقیقات می‌شود فهمید که ایران این کار را به خوبی انجام داده و آموزش‌ها برای کادر بهداشت و درمان خیلی واقع گرانه بوده است؛ ضمن اینکه یافته‌ها بیانگر این است که بسیاری از چالش‌های آموزش مامایی در زمینه بافت اجتماعی و فرهنگی و فرهنگ مادرانه قابل توجیه است.

وی با اشاره به اینکه تبعیض علیه بیماران یکی از چالش‌هایی است که در برخی مطالعات به آن دست یافته ایم تاکید کرد: ما به اصلاحات آموزشی در سراسر دنیا برای دسترسی به عدالت در درمان نیاز داریم.

حامد مصلحی نیز در این پنل با موضوع تجربه‌های برنامه‌های سلامت روان اجتماعی در جمهوری اسلامی و نقش آن سخنرانی کرد و گفت: بدون تردید عواملی اجتماعی مثل عدم امنیت، فقر و تبعیض اجتماعی از جمله عوامل مؤثر بر سلامت است چرا که بدون آن نمی‌توان به سلامت عمومی فکر کرد.

وی به تأثیر شاخص‌های حوزه بهداشت بر سلامت عمومی اشاره کرد و گفت: فقر در ارتباط مستقیم با شاخص‌های سلامت است، در ایران تأثیرگذاری کلان توسط شورای عالی امنیت و غذا انجام می‌شود و این ساختار مهمی است اما برای ما که در واحد اجرایی هستیم و با مردم مستقیماً در ارتباط هستیم تأثیر این عوامل بر شاخص سلامت به خوبی قابل لمس است.

مصلحی در ادامه با بیان اینکه دستاوردها سلامت محور ایران مورد تقدیر سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته خاطرنشان کرد: در چهار سال گذشته مراکزی را به صورت آزمایشی راه اندازی کرده ایم و اثربخشی آن در سطح آزمایشی سنجیده شده، در این مراکز مهمترین محورهای نیازمند مداخله موضوعات مربوط به اصلاح سبک زندگی، اختلالات روانشناختی و تغذیه است که نیاز به آموزش با هدف ارتقای سطح سلامت دارد.

وی با اشاره به نیازهای مختلف افراد آسیب دیده گفت: به عنوان مثال فردی که همسرش زندانی است به صرف آموزش رایگان مشکلش برطرف نمی‌شود، این افراد مشکلات زیادی دارند که با کمک مددکاران، دولت‌ها و در بخشی مشارکت‌های مردمی، تا حدودی این مشکلات مرتفع و یا تسهیل می‌شود.

مصلحی با بیان اینکه برای رفع مشکلات و برقراری عدالت در سلامت باید اراده تحولی وجود داشته باشد تاکید کرد: این اراده از بالاترین سطح سیاسی تا پایین‌ترین سطح باید باشد تا این برنامه‌ها امکان عملیاتی شدن داشته باشند.

در پایان نخستین همایش بین‌المللی پوشش همگانی سلامت خانواده و نظام ارجاع، شرکت کنندگان در بیانیه‌ای اعلام کردند؛ متعهد می‌شویم برنامه‌های سلامت خانواده را که ارتباط مستقیم با شبکه بهداشتی دارد، از طریق ارائه مراقبت‌های یکپارچه PHC تقویت کرده و توسعه دهیم.