رویدادی که برای خانواده هنرهای نمایشی ایران، فرصت برابر می‌سازد
جشنواره تئاتری با حضور 3563 هنرمند در گستره پهناور ایران‌زمین
رکنا: جشنواره‌های تئاتر استانی در ایران، یکی از بزرگ‌ترین جشنواره‌های تئاتری جهان به لحاظ وسعت جغرافیایی در محدوده برگزاری است. رویدادی بزرگ که هنگام برگزاری آن، چندین ماه حال و هوای سراسر کشور رنگ و بوی هنرهای نمایشی به خود می‌گیرد و همه اهالی تئاتر کشور و علاقه‌مندان به این هنر مردمی را با خود همراه می‌کند. فرصتی ارزشمند برای دیده شدن و محک خوردن هنرمندان و آمادگی برای ورود به عرصه‌‌ای پهناورتر به نام جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر.
به گزارش رکنا به نقل از ایران تئاتر، این روزها سی و چهارمین دوره جشنواره‌های تئاتر فجر استانی ، به روزهای پایانی خود نزدیک شده است. تا این تاریخ 31 استان برگزیدگان خود را برای شرکت در جشنواره تئاتر فجر منطقه‌ای معرفی کرده‌اند، یک استان در حال برگزاری است و 21 آذرماه با برگزاری آیین اختتامیه، آخرین استان به کار خود پایان خواهد داد.
آمار نشان می‌دهد که تاکنون 244 گروه نمایشی و 3563 هنرمند در این رویداد حضور داشته‌اند و 36020 تماشاگر با حضور در سالن‌های نمایشی سراسر کشور به تماشای آثار اجراشده نشستند. به این بهانه نگاهی کوتاه و گذرا داریم به تاریخچه این رویداد بزرگ.
تاریخچه برگزاری جشنواره‌های استانی تئاتر
جشنواره‌های تئاتر استانی با هدف گسترش هنرهای نمایشی و ایجاد امکان برای شناسایی هنرمندان و استعدادهای سراسر کشور، از سال 1368 در بیش از 15 استان آغاز شد و طی سالیان بعد به‌مرور همه استان‌ها به این رویداد ملی و سراسری پیوستند.
این جشنواره‌ها در هر استان و با اعتبارات استانی و حمایت مادی و معنوی اداره کل هنرهای نمایشی برگزار شده و هرساله حدود 15 اثر از برگزیدگان این جشنواره‌های استانی وارد جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌شوند و در بخش‌های مختلف آن در کنار گروه‌های دیگری که به شکل‌های گوناگون وارد شده‌اند، به رقابت می‌پردازند.
اهداف جشنواره
هرساله اداره کل هنرهای نمایشی شیوه‌نامه برگزاری سال بعد را بازنگری کرده و متناسب با شرایط خاص زمانی، فرهنگی و جغرافیایی با تنظیم جدید شیوه‌نامه اقدام به اصلاح روش‌ها و شیوه‌های برگزاری جشنواره می‌کند. جشنواره‌های تئاتر استانی در طول سال‌های گذشته و با فراز و فرودهایی همچنان به حیات خود ادامه داده و همواره اهداف کلی را دنبال کرده است.
این اهداف ایجاد فضای مناسب کار تئاتر در استان‌ها و شهرستان‌های دوردست، ایجاد فرصت‌های برابر برای اهالی خانواده تئاتر استان‌ها در همه مناطق ایران، توجه ویژه به فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های اقوام، مناطق و استان‌های مختلف و رشد و گسترش هنر تئاتر برای ایجاد ارتباط در جامعه هستند.
شیوه داوری نمایش‌ها
در راستای افزایش بهره‌وری جشنواره و کاهش آسیب‌های احتمالی و نسبت به سلایق مدیران و برنامه‌ریزی‌های کلان مدیریتی تا امروز سه گونه داوری در این جشنواره‌ها تجربه‌شده است که هر یک از این روش‌ها همواره موافقین و مخالفین متعدد داشته است. در برخی ادوار گذشته هر سه نفر داور از تهران و توسط اداره کل هنرهای نمایشی انتخاب و به استان اعزام می‌شدند. در ادواری دیگر انتخاب هر سه داور توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مربوطه انجام می‌شد اما امسال و در دوره‌ای که در حال برگزاری است، دو داور از طرف مسئولین استانی انتخاب شدند و یک نفر از داوران توسط اداره کل هنرهای نمایشی انتخاب و به‌عنوان داور و ناظر جشنواره اعزام می‌شود.
رقابت نمایش‌ها
شیوه رقابت بر اساس شیوه‌نامه ارسالی برای استان‌ها تاکنون به دو صورت زیر انجام‌شده است. شیوه نخست، رقابت در همه موارد و عناصر نمایشی مثل انتخاب بهترین‌های بخش‌های کارگردانی، نمایشنامه‌نویسی، بازیگر زن و مرد، طراحی صحنه، لباس، بروشور، موسیقی و... و در پایان انتخاب یک، دو یا سه گروه برگزیده و معرفی آنها به جشنواره منطقه‌ای یا فجر و در شیوه دیگر، رقابت کلی بدون معرفی اجزای برتر برگزار می‌شود و تنها دو یا سه اثر برتر جهت معرفی به جشنواره تئاتر منطقه‌ای انتخاب می‌شوند.
روش‌های برگزاری
روش‌های برگزاری جشنواره‌های تئاتر فجر در استان‌ها به دو صورت متمرکز و غیرمتمرکز است. در روش متمرکز که یکی از شهرهای استان به‌عنوان میزبان انتخاب شده و گروه‌های نمایشی منتخب به شهر موردنظر اعزام می‌شوند و نمایش‌های خود را اجرا می‌کنند. در روش غیرمتمرکز، هیئت‌داوران به هر یک از شهرهای استان اعزام‌شده و آثار را ارزیابی می‌کنند. در این روش گروه‌ها ارتباط کمتری با یکدیگر دارند و معمولاً از دیدن آثار دیگران محروم خواهند شد اما به‌گونه‌ای جشنواره در همه شهرهای یک استان اجرا می‌شود.
سی و چهارمین دوره
سی و چهارمین جشنواره‌های تئاتر استانی در سال جاری و بر اساس شیوه‌نامه ارسالی در پایان سال 1400، در 32 استان و دو منطقه آزاد قشم و اروند برگزار می‌شود.
در ابتدا با تشکیل دبیرخانه جشنواره تئاتر استانی فراخوان جشنواره با رعایت مفاد شیوه‌نامه و قوانین موضوعه و رویه موجود تنظیم و در شبکه‌های اجتماعی به هنرمندان ابلاغ شد. پس‌ازآن بررسی آثار متقاضی آغاز شد و درنهایت در هر استان بین 5 تا 14 اثر جهت حضور در جشنواره انتخاب شدند و طی بازه زمانی دوماهه آبان و آذرماه با حضور چشمگیر هنرمندان و مخاطبین برگزار شد. با پایان یافتن جشنواره‌های استانی، درنهایت برگزیدگان آنها به تعداد 75 تا 78 اثر به اداره کل هنرهای نمایشی جهت شرکت در چهار جشنواره منطقه‌ای معرفی می‌شوند.
4 استان کرمانشاه، بوشهر، فارس و مازندران میزبان جشنواره‌های منطقه‌ای خواهند بود که برگزیدگان از تاریخ 7 تا 20 دی‌‌ماه سال جاری به رقابت خواهند پرداخت و از بین 78 اثر معرفی‌شده طی ارزیابی بعدی و با توجه به کیفیت آثار، تعداد 15 تا 20 اثر به چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر راه خواهند یافت.
ارسال نظر