محسن مهاجر : ساز دهنی یک دنیاست + فیلم

تعداد هنرمندان کشورمان در زمینه موسیقی کم نیست اما در این بین برخی از آنها به دلیل اخلاق شان و برخی به لحاظ تبحر در نواختن ساز خاصی که شاید کمتر به آن توجه شود بیشتر به چشم می آیند.

به گزارش اختصاصی رکنا، محسن مهاجر یکی از هنرمندان جوان و بسیار متبحر کشورمان در زمینه ساز دهنی است. مصاحبه اختصاصی رکنا را با این هنرمند ایرانی بخوانید.

لطفا خودتان را معرفی کنید تا مردم با شما بیشتر آشنا شوند.

محسن مهاجر هستم، مدرس و نوازنده ساز دهنی و آرتیست کمپانی HOHNER. متولد سال 1361 هستم و حدود 18 سال است که به تدریس مشغولم.

ساز دهنی از سازهایی است که می توان گفت در دنیای موسیقی مظلوم واقع شده؛ کمی درباره این ساز توضیح دهید.

درواقع در ایران مهجور واقع شده است. ساز دهنی جزو معدود سازهایی است که فستیوال مستقل دارد و در دنیا هم طرفداران آن کم نیستند. خوشبختانه در 15،16 سال گذشته در کشورمان هم طرفداران بیشتری پیدا کرده است. از دلایلی که این ساز در ایران مهجور مانده این است که مردم آگاهی کافی نسبت به این ساز ندارند. بعد از اینکه سوشیال مدیا در ایران همه گیر شد متاسفانه اطلاعات غلط بسیاری درباره این ساز داده اند. عامل دیگر مهجور ماندن آن این است که معلمان خوب و استاندارد به ویژه در شهرستان ها خیلی کم است.

خیلی از هنرجوهایی که به این سمت می آیند مسیر درستی را طی نمی کنند به دلیل اینکه معلم خوبی نداشته اند. در کنسرت ها خیلی کم از این ساز استفاده می شود مگر اینکه یک گروه یا بند یک نوازنده ثابت داشته باشد که سازدهنی مورد استفاده واقع شود.

موزیسین ها خیلی این ساز را نمی شناسند و در تنظیم به این ساز فکر نمی کنند که استفاده شود. مشکلی که خودم با آن مواجهم این است که تنظیم کننده ها در خیلی از کارها کم لطفی می کنند و اسم نوازندگان را نمی زنند. برای خود من بالای 20 مورد پیش آمده که کاری بوده که نوازندگی کردم ولی نامی از من نبوده است.

همه اینها و توجه نشدن به این ساز در تنظیم های موسیقی و اطلاعات اشتباه و ... موجب شده تا ساز دهنی مهجور واقع شود اما در یکی ، دو سال اخیر این موضوع کمی تغییر کرده است به طوری که در ایران حدود 3 سال پیاپی فستیوال ملی ساز دهنی داشتیم که هم مسابقات را در برداشته و هم کنسرت ها و هم اجراها را.

چرا این ساز را انتخاب کردید؟

به هر حال ساز دهنی جزو اسباب بازی های ما دهه شصتی ها و دهه پنجاهی ها بوده و شنیدن صدای این ساز توسط اجرای استاد خودم آقای امیر موسوی بود که یک روز صدای این ساز را شنیدم و شیفته آن شدم. سپس پیگیر شدم که خود ایشان به من نواختن ساز دهنی را یاد دهند و بالاخره یک عشق دوره کودکی به حقیقت پیوست.

آیا شباهتی بین ساز دهنی و هارمونیکا وجود دارد؟

درواقع ساز دهنی و هارمونیکا یکی است اما هارمونیکا نام بین المللی آن است و ساز دهنی اسم ایرانی اش. من واقعا درک نمی کنم که چرا ما اصطلاحات بین المللی را ایرانیزه می کنیم؟ مانند همین سازدهنی، پیتزا و ...

شما موفق به دریافت جوایز بین المللی متعددی شده اید. درباره جوایزتان بگویید.

در سال 2017 میلادی در فستیوال جهانی HOHNER توانستم مقام excellent را به دست بیاورم. به طور کلی 3 مقام در مسابقات جهانی موسیقی است که به ترتیب با excellent ، outstanding و very good مشخص می شود. در فستیوال جهانی کره جنوبی در سال 2018 و 2019 هم مقام سوم را در رشته کروماتیک و بلوز کسب کردم. امسال که سال 2021 است به شکل آنلاین این فستیوال برگزار شد که توانستم در سبک جز و سبک بلوز مقام دوم را به دست بیاورم.

ساز دهنی جزو سازهای بادی محسوب می شود. از سختی های این نوع سازها بفرمایید.

بله، جزو سازهای بادی محسوب می شود. سازدهنی در ایران ماجراها و مشکلات خودش را دارد؛ ساز استاندارد و غیر استاندارد، ساز اورجینال و فیک و ... یکسری افراد هم هستند که متاسفانه به دلیل شرایط اقتصادی موجود به این ماجرا دامن می زنند و از شرایط سوءاستفاده می کنند.

مهم ترین سختی های ساز دهنی در ایران یکی انتخاب درست ساز و دیگری انتخاب درست معلم است. هرچند سوشیال مدیا خیلی پیشرفت کرده ولی مردم بیشتر به دنبال آموزش و ساز ارزان هستند تا اینکه بخواهند نتیجه مطلوب بگیرند و متاسفانه به همین دلیل در انتخاب ساز به مشکل می خورند.

استقبال شاگردان از ساز دهنی چگونه است؟

استقبال در 7،8 سال گذشته تقریبا خیلی زیاد بوده است. بین سال های 87 تا 92 هفته ای یک روز هم در شهر اراک درس می دادم. الان استقبال خیلی بیشتر شده است به دلیل ویدئوهایی که در سوشیال مدیا من و همکارانم قرار می دهیم، اجرای کنسرت ها و فستیوال ها ولی بزرگترین معضل موجود این است که تعدادی که بهتر است بگوییم معلم خوبی نیستند تدریس می کنند و به دلیل ارزان بودن شان هنرجو به آنها مراجعه می کند و بعد از یکی ، دو سال ما باید کلی زمان و انرژی صرف کنیم تا اشکالات شان رفع شود. کمبود معلم خوب در این ساز باعث شده چالش خیلی بزرگی معلم های استاندارد داشته باشند که در حال درست کردن ایرادات هنرجوهایی هستند که به اشتباه آموزش داده شده اند.

اگر این معضل حل شود و آگاهی مردم بیشتر شود ما دیگر این مشکل را نداریم. من خودم مثلا قبل ترها می گفتم معلم ها باید در روش تدریس شان تجدیدنظر کنند ولی الان معتقدم کسانی که به معلم ها مراجعه می کنند دارند اشتباه مرتکب می شوند چراکه سوشیال مدیا به قدری همه گیر شده است که مردم بتوانند انتخاب خوبی داشته باشند.

یک جمله در وصف سازدهنی؟

ساز دهنی یک ساز نیست بلکه یک دنیاست و زنده باد سازدهنی!

آقای مهاجر در اوقات فراغت چه می کنید؟

من معمولا اوقات فراغت ندارم ولی اگر باشد ترجیح می دهم کارهایی که مرتبط با سازم است را انجام دهم و تولید محتوا برای شبکه های مجازی خودم داشته باشم و تمرین و مطالعه درباره ساز دهنی.

توصیه تان به هنرجویان موسیقی چیست؟

1- ساز درست انتخاب کنید.

2- معلم درست برگزینید.

خیلی از هنرجوها به من می گویند: استاد می شود ما حالا یک ساز دم دستی انتخاب کنیم و اگر حس کردیم استعداد داریم یک ساز حرفه ای تر و خوب بخریم؟ این طرز فکر اشتباه است چون مثل این است که یک نوزاد به دنیا بیاید و شما بگویید حالا یک غذای دم دستی به او می دهیم و اگر بزرگ شد یک غذای خوب برایش تهیه می کنیم!

به نظر من آموزش مثل یک نوزاد است. ما باید به همان شکل که یک نوزاد بزرگ می شود و بهترین خوراک و شرایط را برایش فراهم می کنیم یک هنرجو هم باید بهترین شرایط را برای خودش در یکی ، دو سال اول آموزش ساز فراهم کند چون 2 سال اول آموزش در هر سازی بسیار مهم است که اگر خوب طی نشود حتی اگر بعد از آن 4،5 سال وقت بگذارند نتیجه لازم را نمی گیرند. هرفردی هر سازی را بخواهد یاد بگیرد باید عزم خود را جزم کند و چالش های موجود را پشت سر بگذارد و اصلا به این فکر نکند که این ساز را دوست دارد یا خیر، استعداد دارد یا نه و ....

من اصلا به کلمه استعداد اعتقادی ندارم و به جای استعداد بهتر است بگوییم خلاقیت و ببینیم آیا خلاقیت و پشتکار داریم یا خیر؟ که به خود هنرجو برمی گردد که چقدر وقت بگذارد.

توصیه من این است که رویاهای شان را بسازند و برای آن بجنگند و تلاش کنند و آماده رویارویی با چالش هایی که در مسیرشان است باشند.

مدارک بین المللی که تا امروز کسب کرده اید چه بود؟

مدرک نوازندگی در هارمونیکا مسترز در سال های 2018 و 2019 در شهر تروسینگن آلمان و مدرک مربیگری مدرسه ساز دهنی برلین در سال 2020.

آیا رقابتی با دیگر نوازنده ها دارید؟

رقابت به معنی واقعی خیر. ما نوازندگان خیلی خوبی در ایران داریم. من با تنها کسی که رقابت می کنم دیروز خودم است. همیشه تمام سعی و تلاشم را می کنم که بهترین نسخه خودم را ارائه دهم.  تنها رقیب من خودم بودم. قطعا نوازندگان خیلی خوبی در ایران هستند اما رقابت و تعاملی به این شکل من با هیچ کس در هیچ زمینه ای ندارم و همانطور که گفتم ترجیح می دهم تنها رقابت با خودم داشته باشم.

آقای مهاجر چه برنامه هایی در آینده کاری خود در زمینه ساز دهنی در نظر دارید؟

اجرا و پیاده سازی آلبوم ، فستیوال های جهانی که اگر کرونا تمام شود قطعا ادامه خواهد داشت و تالیف یک کتاب 3 کار مهمی است که در آینده می خواهم انجام دهم.

در پایان حرف ناگفته ای دارید بفرمایید.

دوست ندارم خیلی وارد مسائل منفی شوم اما سیستم تنگ نظری و چشم تنگی در بین بسیاری از ایرانیان در هر رشته ای متاسفانه وجود دارد که نمی خواهم به آن بپردازم. به ویژه از وقتی که خودم آرتیست HOHNER شدم دشمنی ها به شدت زیاد شده است. امیدوارم روزی شرایط طوری شود که همه ما فضایی دوستانه باهم داشته باشیم و بدون هیچ حب و بغض و حسادت و تنگ نظری بتوانیم به کارمان ادامه دهیم. امیدوارم زودتر کرونا تمام شود تا بتوانیم کنسرت ها را در کنار دوستان داشته باشیم. از شما و خبرگزاری رکنا هم تشکر می کنم که این وقت را در اختیار من قرار دادید تا بتوانم حرف هایم را درباره ساز دهنی بگویم.